ჰორიზონტალური

გუშინ მარია დუშ პრაზერეშსა და მის ძაღლ ნოეზე ვფიქრობდი და ჩემი ბავშვობის შთაბეჭდილება გამახსენდა: ქვა, რომელზეც ეხატა კაცი – მხოლოდ დაბადების თარიღმიწერილი – გარდაუცვლელი. ის, რაც სხვა იბერიაში მიღებულია, ჩვენთან ღიმილნარევად მოიხსენებოდა, ბოლოს აუცილებლად დაატანდნენ: თავისი გემოვნებით უნდოდა და გააკეთაო, მერე ყვებოდნენ: რამდენჯერ უფიქრიათ სურათზე, რომელიც მათ საფლავზე იქნებოდა, ყვავილებზე... ისე რომ არ იყოს, როგორც მათ უნდოდათ. გავიხსენე ჩემთვის ყველაზე კარგად ნაცნობი სასაფლაოს საფლავები. ნეტავ მათ ბინადრებს ჭირისუფალთა ფანტაზიის ნაყოფები მოეწონებოდათ? წინასწარ რომ ეზრუნათ, მსგავსს ააშენებდნენ? ჩემმა ბებიამ იცოდა, სად მოუწევდა – მისი ადგილი ნაგებობაში იყო გათვალისწინებული. მე? მიფიქრია,
რაც ჩვენში არ ხდება.

დუშ პრაზერეში, წყალში ძვლებისა და თმის ტივტივის მოშიში ქალი: ყველაზე მაღალ ბორცვზე შეარჩია საფლავი, მოითხოვა უცილობელი პირობა: მდგომარეობა – ჰორიზონტალური; დარგო ყვავილები და, როგორც სხვები, პომადით ჯიუტად აწერდა მეზობლის ქვას მეზობლის სახელს, რომელიც ყოველ დილით გადაშლილი იყო. ჩვენებური მეორადი საფლავები გამახსენდა, ტერენტი გრანელის საფლავის ისტორიაც გამახსენდა, პატრონებისგანვე ქალაქგარეთ გადასვენებული წინაპრებიც – პრესტიჟულ ძველ ადგილში აღებული თანხის გამო. არავის უფიქრია მათ გზააბნეულ "ნოეზე".

მას გულდაგულ ასწავლეს სასაფლაოს გზა – იდგა "შორეული და სერიოზული, პასეო დე გრასიას შუქნიშანთან ფეხით მოსიარულეებივით მწვანე შუქის მოლოდინში", ქვასთან ტირილამდე.

გუშინ ვიჯექი აივანზე, ფეხებს სასიამოვნო ნიავს ვუშვერდი და ძალიან მაკლდა ძაღლი – ჩემს წვივზე ზურგით მიყრდნობილი, გადატკეცილი შუბლით და წყლიანი თვალებით.. ჩემი ძაღლიც ტიროდა ხანდახან – როცა მოვდიოდი, ან ვსაყვედურობდით; ერთხელაც – როცა დავბანე და გაწუწულის დანახვისას გამეცინა... მაშინ შემრცხვა. მისთვის ტირილი არავის უსწავლებია. გზებიც – სულ სხვა გზები იცოდა.
ყოველთვის, როცა იქ ვარ, ეზოში გამოსულს მაკლია ფეხდაფეხ ადევნებული. ხან კი მგონია, მან მხოლოდ ყეფა შეწყვიტა.